5 października 2013

Muzeum Staropolskiego Zagłębia Przemysłowego w Sielpi

Zakład metalurgiczny w Sielpi powstał w latach 1821-1841 z inicjatywy Stanisława Staszica i Ksawerego Druckiego-Lubeckiego. Do roku 1830 wykonano spiętrzenie rzeki Czarnej Koneckiej, liczący 8 km kanał, budynek administracyjny oraz kilka budynków gospodarczych. W latach 1835-41 budowę kompleksu kontynuował Bank Polski. Wzniesiono wówczas zakład walcowni i pudlingarni oraz osiedle 29 domków robotniczych (najprawdopodobniej według planu budowniczego Karola Knake). Pudlingarnia i walcownia (dziś widoczne w całości jedynie na makiecie) funkcjonowały do roku 1921. Działał również zakład przerabiający surówkę na żelazo kowalne. Rocznie zakład opuszczało 3 tys. ton wyrobów stalowych. W roku 1934 powstało w tym miejscu Muzeum Staropolskiego Zagłębia Przemysłowego działające jako filia Muzeum Techniki w Warszawie. Lata II Wojny Światowej to okres największej dewastacji byłego już wtedy zakładu. Hitlerowcy wywozili masowo żelazo. Niektóre źródła podają, że okupant wywiózł z Sielpi 72 wagony żelaza. W latach 1956 - 59 zakład odremontowano, urządzając w nim niewielką wystawę. W 1962 r. reaktywowano Muzeum nadając mu nazwę Muzeum Zagłębia Staropolskiego. Mieszcząca się tu do dziś ekspozycja zawiera m.in. oryginalne żeliwne koło wodne o średnicy 8,5 m co stanowi unikat w skali europejskiej. Obejrzeć można także około 30 maszyn pochodzących z połowy XVIII wieku i początków wieku XIX, takie jak tokarski, strugarki, prasy, wiertarki promieniowe, a także liczące ponad 150 lat pochodzące z Anglii obrabiarki. Na placu znajduje się młot naciskowy i koło wodne z XVI-wiecznej kuźni. Do dziś zachowały się urządzenia hydrotechniczne i kilka budynków (m.in. budynek administracyjny, budynek szkoły i fragment osiedla robotniczego).

















Brak komentarzy: